Fase vier: Veiligheid terugwinnen

Paniek is een plotselinge desertie van ons, en een overgaan naar de vijand van onze verbeelding.

- Christian Nestell Bovee

Voor velen van ons is veiligheid een ongrijpbare eenhoorn die in de verte ronddartelt en ons uitdaagt om hem te vangen. Af en toe vangen we er een glimp van op. In de armen van een geliefde bijvoorbeeld, of als een plotselinge uitbarsting van zelfvertrouwen. Maar als we er bijna zijn, steekt de realiteit weer de kop op, brengt existentiële angst met zich mee en verbrijzelt het idee dat we allesbehalve ‘oké’ zijn.

We weten allemaal hoe veiligheid voelt; zelfs de meest getraumatiseerde persoon. Je hoeft alleen maar ‘uit te checken’ en in een andere gemoedstoestand te belanden. Als iemand genoeg dissocieert in een fantasietoestand, dan kunnen angst, onzekerheid en het schrikbeeld van de dood allemaal worden achtergelaten. Opioïden en recreatieve drugs kunnen dit effect ook hebben. Hetzelfde geldt voor overmoed, waarbij overmatige trots iemand een gevoel van onkwetsbaarheid geeft. Ervaringen als deze zijn niet per se veiligheid, maar een psychologische vorm van je kop in het zand steken. Hoewel ze misschien niet echt zijn, zijn ze er wel een echo van. Bij het begrijpen van veiligheid kunnen alternatieve bewustzijnstoestanden fungeren als video’s of foto’s die verwijzen naar het echte artikel.

Wat dissociatie, fantasie en door drugs veroorzaakte toestanden allemaal gemeen hebben, is een verlies van tijd en vorm. Hier verliest het ego zijn greep en betreden we een baarmoederachtige plek. Waar je moet zijn, wanneer je er moet zijn, welke verantwoordelijkheden je hebt of wanneer het morgen is, worden irrelevant. Maar in tegenstelling tot illusoire bewustzijnstoestanden houdt ware veiligheid niet in dat je je losmaa...