Het verschil tussen een verborgen en een openlijk narcist

De openlijke narcist is het makkelijkst te herkennen. Ze nemen per definitie alle ruimte in met hun assertiviteit, extraverte karakter en ogenschijnlijk zelfvertrouwen. Het is dan ook logisch dat ze synoniem zijn geworden voor narcisme. Maar achter de schermen, in de schaduw, schuilt de stille, energiearme verborgen narcist – de Robin van de narcistische Batman, die stiekem grootse plannen heeft om Batmans plaats in te nemen.

Hier zien we de twee kanten van dezelfde medaille. Grootsheid is een eigenschap die zowel de verborgen als de openlijke narcist heeft. Ze denken allebei dat ze oneindig machtig en capabel zijn. Er is echter één subtiel verschil. De ene heeft zich aangesloten bij het instinct voor leven, de andere bij het doodsinstinct.

Om de narcist te kennen, volg je de schaamte

De openlijke narcist danst en pronkt met zijn schaamte, de verborgen narcist blijft er permanent in hangen. Als je de macht van de openlijke narcist uitdaagt, zal hij afweren, terugslaan, belachelijk maken en vechten om zijn schaamte te ontlopen. De verborgen narcist daarentegen heeft geen macht in de wereld, behalve de fantasieën die hij in zijn hoofd koestert. In tegenstelling tot de openlijke narcist werd hij nooit aangemoedigd om te schitteren. Zijn nieuwsgierigheid, verwondering en licht werden meteen de kop in gedrukt, waardoor hij verdronk in schaamte, die zich uiteindelijk ontwikkelde tot een permanente, afgestompte toestand die bekend staat als giftige schaamte.

De openlijke narcist werd voorwaardelijk liefgehad, maar hij werd tenminste liefgehad. Hij kreeg een pad naar iets speciaals. Misschien werd hij geprezen om zijn aantrekkelijkheid, zijn status als eerstgeborene, zijn intelligentie, enzovoort. De verborgen narcist kreeg geen echt pad en internaliseerde dus permanent de verpletterende pijn van onverzoenlijke schaamte.

De overgevoelige, verborgen narcist

De verborgen narcist wordt niet voor niets een kwetsbare narcist genoemd — hun kern is gewond. Blootgesteld worden is ondraaglijk voor hen, en de kleinste trigger in het heden resoneert met het trauma dat ze in hun jeugd hebben meegemaakt. Om deze reden handhaven ze een strak gelaagde en zorgvuldig uitgebalanceerde persona, met als doel narcistische voorraad te verkrijgen en zichzelf tegelijkertijd af te schermen van pijn. Hier zien we het klassieke gekmakende gedrag van verborgen narcisme: ze drukken op je knoppen van een afstandje terwijl ze verantwoordelijkheid vermijden.

De verborgen narcist is moeilijk te herkennen omdat hij de schijnwerpers vermijdt. Hij blijft echter vasthouden aan een geïdealiseerd beeld van zichzelf. Hij denkt ook dat hij anders is dan de ‘gewone’ mensen om hem heen. De verborgen narcist weet volgens zichzelf meer, ziet meer en voelt meer. De verborgen narcist denkt en gelooft dat hij speciaal is, maar draagt zoveel schaamte met zich mee dat hij dit in de buitenwereld nooit kan laten zien. Hij is zo gevoelig voor schaamte dat hij kritiek koste wat kost vermijdt. Als gevolg daarvan compartimenteert de verborgen narcist zijn ervaringen en houdt hij zichzelf voor de gek over waarom hij gefaald heeft. Hij krijgt ook nooit input van buitenaf die zijn gevoel van specialiteit ontkracht. Het gaat vaak het ene oor in en het andere uit.

De openlijke narcist voelt zich gerechtigd in de wereld en gaat graag de strijd aan met anderen om zijn dominantie te laten gelden. De ene gaat het leven frontaal te lijf, de andere vermijdt koste wat kost de hardheid van de wereld en trekt liever aan de touwtjes in de schaduw. Beiden zijn vatbaar voor narcistische woede wanneer ze beledigd worden of in een ondergeschikte positie worden geplaatst. De openlijke narcist is echter beter in staat zich hiertegen te verdedigen, terwijl de verborgen narcist veel gemakkelijker terugslaat.